در یک افت دسته جمعی شاخص سهام روز گذشته ۵۹۸۳ واحد کم کردن یافت تا همچنان هیجان منفی در بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران باقی بماند. کارشناسان معتقدند دو تفکر اشتب
۲ خطای تشخیص در بورس تهران
عبارات مهم : بازار
در یک افت دسته جمعی شاخص سهام روز گذشته ۵۹۸۳ واحد کم کردن یافت تا همچنان هیجان منفی در بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران باقی بماند. کارشناسان معتقدند دو تفکر اشتباه منجر به شدت یافتن صف های فروش شده است هست. نخست مقایسه نادرست فضای کنونی با رکود بورس بعد از رونق پرشتاب سال ۹۲ و دوم، عدم آشنایی پول های تازه وارد با ذات ریسک در بازار سهام. عادت به سودهای بدون ریسک باعث شده است سرمایه گذاران تازه بورسی افت قیمت ها و زیان های کوتاه مدت را برنتابند و در مسیر نزولی به سرعت در نقش فروشنده ظاهر شوند.
۲ خطای تشخیص در بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران
معاملات بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران در روز گذشته با عقب نشینی ۶ کانالی شاخص کل به آخر رسید. دیروز نیز سهامداران شاهد افت دسته جمعی قیمت سهام تحت سیطره هیجان بودند به طوری که تنها ۹ نماد از بین ۳۰۴ نماد با رشد قیمت همراه شدند. در شرایطی که افت قیمت سهام باز هم با رویکرد هیجانی در بازار همه گیر شده است هست، دو خطای تشخیص در ایجاد چنین فضایی قابل شناسایی هست. مقایسه اوضاع کنونی سهام با سال ۹۲ و همچنین عادت بورس بازان به کسب سودهای تضمین شده است دو خطایی هستند که با نشانه گرفتن کلیت بازار سهام افت سنگین قیمت ها را موجب شده است اند.
گریز اشتباه به حافظه تاریخی
بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران از روزهای نهایی بهار با سیگنال زیاد کردن قیمت دلار در مسیر افزایش حرکت کرد. در این میان فارغ از اصلاح مقطعی قیمت ها، فضای کلی بازار سمت و سویی مثبت داشت. از روزهای نهایی شهریور ماه به دنبال آزاد سازی قیمت ها در بورس کالا موج نقدینگی پرشتابی وارد بازار سهام شد. این نقدینگی در سهام بنیادی و غیر بنیادی رشد قیمت ها را به دنبال داشت. شاخص کل نیز هر روز سقف قبلی خود را پشت سر می گذاشت. در ادامه ولی بهانه زیاد کردن قیمت خوراک پتروشیمی و کم شدن قیمت دلار منجر به افت شاخص کل شد. دقیقا با همان هیجانی که افزایش قیمت ها حتی در سهام بدون اعتبار بنیادی و زیان ده را رقم زده بود، روند نزولی نیز در بازار سهام همه گیر شد.
در یک افت دسته جمعی شاخص سهام روز گذشته ۵۹۸۳ واحد کم کردن یافت تا همچنان هیجان منفی در بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران باقی بماند. کارشناسان معتقدند دو تفکر اشتب
هر چند سهام بنیادی در روزهای اخیر در تلاش جهت جدا کردن مسیر خود از سهام غیر بنیادی بود با این حال در مواجهه با هیجان سهامداران مغلوب شدند. به این ترتیب روز گذشته غالب صنایع بورسی اعم از بنیادی و غیر بنیادی با افت شاخص به کار خود آخر دادند. به نظر می رسد خاطره سال ۹۲ در ذهن سهامداران زنده شده است و مقایسه این دو بازه زمانی به علت شباهت در رکورد شکنی شاخص کل هیجان را بر بازار سهام شدت یافتن کرده هست. بر همین اساس بورس بازان با این مقایسه غلط در چگونگی تشکیل روند در این دو بازه در دادوستد سهام حاضر شده است اند. ولی آیا می گوییم این مقایسه غلط است؟ جهت رسیدن به این پرسش اوضاع سهام در سال ۹۲ مورد بررسی قرار می گیرد.
در سال ۹۲ چه گذشت؟
رشد قیمت سهام در سال ۹۲ را می توان در دو دوره مورد بررسی قرار داد. در دوره اول، قیمت سهام تحت تاثیر تضعیف ارزش پول ملی و جهش سودآوری ریالی شرکت ها در مسیر افزایش قرار گرفت. زیاد کردن قیمت ارز به عنوان یک عامل بنیادی توجیهی نیرومند در زیاد کردن قیمت سهام بود. در دوره دوم بعد از برگزاری دوره دوازدهم انتخابات ریاست جمهوری، محرک زیاد کردن قیمت ها زیاد امیدواری نسبت به تحولات سیاسی بود. تحت تاثیر همین عامل و در غیاب اعتبار بنیادی سهام شاخص کل افزایش کرد. در همان بازه زمانی بسیاری از کارشناسان که با رویکرد تحلیلی و علمی و فارغ از منافع شخصی معاملات را رصد می کردند، حبابی بودن بازار سهام را مطرح کردند. در برابر بعضی تحلیلگر نماها و کارشناسان با ادعای تکنیکال آینده نگری اوضاع ۱۰۰ هزار واحدی را در آن مقطع داشتند. نماگر مهم بازار تحت تاثیر خوش بینی های سیاسی تا نیمه کانال ۸۹ هزار واحدی نیز اوج رفت. ولی از ادامه این مسیر بازماند.
۲ خطای تشخیص در بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران
صرف عامل خوش بینی بدون امکان ارزیابی بازتاب آن در سودآوری شرکت ها، تا حد مشخصی توان فراهم کردن زمینه افزایش قیمت ها را دارد و بعد از آن تغییرات واقعی در سودآوری شرکت ها می تواند مسیر این روند را مشخص می کند. خوش بینی ها ولی در اوضاع واقعی شرکت ها اثر نداشت و رشد قیمت سهام از این منظر غیر قابل توجیه بود. در نهایت بازار سهام تحت تاثیر اخبار و تحولاتی در مسیر تخلیه حباب حرکت کرد. امری که از نگاه بسیاری از کارشناسان طبیعی می نمود و انتظار آن نیز در بازار وجود داشت. بعد از شکل گرفتن این فضا اقداماتی از سوی سیاست گذار فرآیند اصلاح قیمت ها را طولانی تر کرد.
اعمال محدودیت در خرید و فروش سهام و کنترل داد وستدهای سهامداران حقوقی از سوی مقام ناظر این روند را کند کرد و فرسایشی شدن معاملات را به دنبال آورد. بعد از آن افت قیمت در بازارهای جهانی مزید بر علت شد تا رکود در بازار همه گیر شود. کم کردن قیمت نفت به زیر ۴۰ دلار در آخر سال مزبور بر بورس کالامحور پایتخت کشور عزیزمان ایران فشار وارد کرد و بیش از پیش بر معاملات سهام سایه افکند. بعد از آن نیز سایه برجام بر سر بازار سهام بود و این عامل سمت و سوی معاملات را در فضای انتظاری قرار داد و به صورت مقطعی افت و خیزهای متعدد نماگر کلی بازار را به همراه داشت. شاید در نگاه اول بازدهی خیره کننده قیمت سهام وجه اشتراک این دو مقطع در بازار سهام باشد با این حال بررسی ها نشان می دهد ماهیت رشد قیمت سهام در این دو دوره کاملا متفاوت هست. این تفاوت نیز آینده متفاوتی جهت سهام رقم خواهد زد. در ادامه این تفاوت ها با شرح بررسی می شود. سه تفاوت اساسی بین این دو مقطع قابل شناسایی است.
در یک افت دسته جمعی شاخص سهام روز گذشته ۵۹۸۳ واحد کم کردن یافت تا همچنان هیجان منفی در بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران باقی بماند. کارشناسان معتقدند دو تفکر اشتب
۱. همان طور که اشاره شد، تحلیلگران در زمستان سال ۹۲ بارها بر حبابی شدن قیمت ها تاکید کردند با این حال کمتر کارشناسی است که حالا با قیمت دلار ۸هزار تومانی فرضیه حبابی بودن بازار را مطرح کند. شاید بعضی با پیش فرض افت قیمت دلار در بازار فروشنده شده است اند با این حال باید توجه داشت قیمت اعمال شده است در صورت های مالی شرکت ها قیمت سامانه نیما است که هنوز در سطح ۸هزار تومان واقع شده است است و همچنان عامل حمایت از اوضاع سودآوری سهام هست. هر چند بعد از رشد پرشتاب سهام، حالا جهش قیمت ها آینده نگری نمی شود ولی قطعا ریزش سنگین قیمت سهام با قیمت دلار فعلی نیز کاملا هیجانی ارزیابی می شود. این موارد نشان می دهد که در شرایط کنونی فاصله قیمت ها از حباب زیاد است.
۲. در شرایط کنونی بازار سهام در فضای منفی سیاسی به خاص بعد از خروج ترامپ از برجام و بازگشت تحریم های یک جانبه آمریکا علیه تهران، رشد قیمت سهام را تجربه کرده هست. در صورتی که در آن بازه زمانی خوش بینی نسبت به بحث های سیاسی بعد از انتخابات ریاست جمهوری بخش قابل توجهی از رشد قیمت سهام را رقم زد. هنگامی که در فضای مثبت رشد قیمت سهام رخ می دهد، کوچک ترین سیگنال منفی به علت میزان بازدهی مناسبی که سهامداران تجربه کرده اند، منجر به تصویر العمل بازار و افت قیمت ها می شود. با این حال در فضای منفی کنونی، کوچک ترین خبر غیر منفی می تواند به نفع بورس باشد. این عامل نیز به خوبی نشان دهنده تفاوت در فضای معاملات در دو بازه زمانی مذکور است.
۲ خطای تشخیص در بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران
۳. افت قیمت جهانی فلزات پایه در شرایط کنونی و آخرهای سال ۹۲ شرایط شاید شبیه نشان دهد ولی رصد دقیق و مقایسه اوضاع این بازار ها می گوید که در این باره باید با احتیاط صحبت کرد. اول اینکه این فلزات در ماه های اخیر افت قیمت قابل توجهی را تجربه کرده و بعید است ریزش سنگین دیگری را تجربه کند.
در شرایطی که بازارهای سهام جهانی دیروز با ریزش مواجه شدند ولی بازارهای جهانی تصویر العمل چندانی نشان ندادند و بعد از عقب نشینی در شامگاه چهارشنبه، در آخر هفته در نهایت به مدار افزایش بازگشتند. در ثانی حتی اگر قیمت کالاها در بازارهای جهانی با افت مواجه شوند، اثر این عامل در صورت های مالی شرکت های مرتبط از قبال زیاد کردن قیمت دلار تا حد قابل قبولی قابل پوشش است.
سه تفاوت مذکور بااهمیت ترین عواملی هستند که باید مورد توجه سهامداران قرار بگیرند. آیا که یک مقایسه غلط بدون توجه به ماهیت مهم در نهایت فرضیه غلطی به سهامداران ارائه می دهد و قاعده بازی در معاملات نیز بر پایه این فرضیه غلط انجام می شود. در نهایت جریان معاملات سهام نیز با این فرضیات به جلو می روند. این غلط های محاسباتی بدون توجه به اخطار ها نسبت به رشد بی وقفه و دسته جمعی حالا نیز با سیطره هیجانات مسیر نزولی پیش پای سهامداران قرار داده است.
سهامداران بد عادت
اما اشتباه دیگری که در بازار سهام مشهود هست، مدل سرمایه گذاری است که معامله گران به آن عادت کرده اند. بخش قابل توجهی از پول ها از سوی سرمایه گذارانی به بازار وارد شده است است که به مدل سرمایه گذاری در بانک ها عادت کرده اند.
این سرمایه عمدتا کمتر ریسک پذیر است و از این رو گزینش بازار سهام به علت ذات نوسانی از سوی این سهامداران قطعا اوضاع بازار را تحت الشعاع قرار می دهد. این پول ها بدون تحلیل خاصی و بدون پذیرفتن قواعد سرمایه گذاری در بورس به طور مستقیم وارد بازار شده است اند و با این عادت غلط که سود در این بازار هم مانند بانک ها با تضمین همراه خواهد بود، نوسانات پرشتابی را رقم زده اند. این درحالی است که سود تضمین شده است در سطحی که بانک ها در کشور عزیزمان ایران به سرمایه گذاران ارائه می دهد،در کمتر جایی از دنیا وجود دارد. میزان سود گارانتی شده است در بانک های تجاری دنیا بسیار محدود هست. بانک های سرمایه گذاری که معادل آن در کشور ما تامین سرمایه شرکت ها نیز هست، سود سرمایه گذاری نسبتا اوج می دهد ولی باز هم فارغ از ریسک نیست. با این حال در شرکت های تامین سرمایه نیز تفکر و عادت غلط کسب سود گارانتی تضمینی مرسوم شده است هست. به این ترتیب در فضای سرمایه گذاری کشور، غالب سرمایه گذاران با ریسک سرمایه گذاری در بازارها آشنا نیستند. از این رو این گروه از سرمایه گذاران با این پیش فرض که قیمت سهم هر روز رشد کند در معاملات حاضر می شوند و از این رو در وقت سیطره هیجان نیز می ترسند و بر داد وستد سهام فشار وارد می کنند.
وقت رصد واقعیت است
تفاوت ماهیت بازدهی در شرایط کنونی و زمستان ۹۲ برهیچ کس پوشیده نیست. با این حال باید توجه داشت سهامدارانی که به صورت دسته جمعی وارد معاملات شده است اند، با همان هیجانات و بدون تحلیل نیز خواهند فروخت. در این میان اگر تحلیلگری به برگشت کلیت بازار اعتقاد هست، چندان توجهی به واقعیات ندارد آیا که در این فضا که تجربه آن نیز بارها در بورس وجود داشته است،تنها سهمی باز می گردد که اعتبار بنیادی حمایت کننده از زیاد کردن قیمت سهام دارد. امید است کم کم سهامداران این درس های تاریخی را فراگیرند و با علم به این موارد در بازار فعالیت کنند. مقام ناظر نیز خوب است درس استفاده از وقت ها را یاد بگیرد.
در دوره رونق اخیر کم کاری و انفعال مقام ناظر در هدایت نقدینگی در بازار سهام کاملا مشهود بود. جایی که به علت عدم انجام عرضه های اولیه و سهام شناور آزاد پایین پول هایی که مقصد نقدینگی جذابی نیافتند، سهام غیر بنیادی را گزینش کردند و بر میزان هیجانات در بازار سهام افزودند. اگر فضا از سوی مقام ناظر فراهم می شد و سیاست گذار به جای مبهوت شدن از رکورد شکنی شاخص کل چاره ای عمیق تر جهت بازار می اندیشید و بازدهی کمتر ولی در سهام با اعتبار بنیادی به سهامداران تعلق می گرفت، می شد از این فضای هیجانی در مسیر نزولی نیز جلوگیری کرد.
دنیای اقتصاد
واژه های کلیدی: بازار | مقایسه | سرمایه گذار | سرمایه گذاری | اخبار اقتصادی و بازرگانی
دانلود فایل ها
توجه: ممکن است تمام لینک های دانلود به دستور مقام قضایی حذف شده باشد...
